Πίκο ντέλα Μιράντολα, Τζοβάννι

(Pico della Mirandola, Μιράντολα, Μόντενα 1463 – Φλωρεντία 1494). Ιταλός φιλόσοφος. Σπούδασε κανονικό δίκαιο στην Μπολόνια και φιλολογία στη Φεράρα, όπου γνώρισε το Σαβοναρόλα και τον Μπατίστα Γκουαρίνο, και φιλοσοφία στην Πάντοβα. Στη Φλωρεντία, το 1484, μέσα σ’ ένα περιβάλλον ενθουσιωδών πλατωνικών σπουδών, και μέσα από τις συζητήσεις του με τον Φιτσίνο, διέκρινε την κλίση του προς τη φιλοσοφία. Το 1485 βρισκόταν στο Παρίσι, και όταν ξαναγύρισε στην Ιταλία αφοσιώθηκε στη μελέτη των ανατολικών γλωσσών και της Καββάλα. Είχε ήδη γεννηθεί στο μυαλό του η ιδέα, που θα κυριαρχούσε για πάντα στη σκέψη του, της ομόνοιας μεταξύ των φιλοσόφων, τηςpax philosophica, ικανής να συναδελφώσει όλους τους διανοούμενους. Και ακριβώς αυτή ηpax philosophica επρόκειτο να διώξει τον Π. από τη Ρώμη, με τη συγκατάθεση των διανοουμένων φιλοξενουμένων του, που είχε συγκαλέσει για δημόσια συζήτηση των 900 φιλοσοφικών και θεολογικών θέσεών του (conclusiones). Οι θέσεις καταδικάστηκαν αμέσως συνολικά από τον πάπα Ιννοκέντιο H΄ και ο Π. έφυγε στη Γαλλία. Τον συνέλαβαν όμως εκεί και φυλακίστηκε στον πύργο της Βενσέν (1488). Αφού αποφυλακίστηκε, με επέμβαση του Λαυρέντιου του Μεγαλοπρεπούς, δέχτηκε να φιλοξενηθεί από αυτόν στη Φλωρεντία, όπου έγραψε τα κυριότερα έργα του, τον Επταπλού (1489) και τοΠερί του όντος και του ενός (1492). Κεντρικό πρόβλημα στη σκέψη του Π. ήταν το πρόβλημα του χριστιανισμού και της Μεταρρύθμισης, κύρια ιδέα των οποίων έπρεπε να είναι αυτή η φιλοσοφική ειρήνη που υπάρχει στις χαλδαϊκές και στις εβραϊκές δοξασίες, οι οποίες επανευρίσκονται σε όλες τις φιλοσοφίες. Στη φιλοσοφική παράδοση, όπως την αντιλαμβανόταν, ο Π. έβρισκε στοιχεία και επιβεβαιώσεις της πιο χαρακτηριστικής δικής του ιδέας, της ιδέας της αξιοπρέπειας του ανθρώπου. Ζωνταντό σημείο συνάντησης των τριών σφαιρών της πραγματικότητας (υλικής-στοιχειακής, ζωικής, πνευματικής-ουράνιας), κορυφή της δημιουργίας είναι ο άνθρωπος, που χαρακτηρίζεται από την απόλυτη ελευθερία, με την οποία, αν μπορεί να γίνει κανείς δούλος των επίγειων πραγμάτων, μπορεί από την άλλη –και σ’ αυτό είναι ανώτερος από τον άγγελο– να φθάσει μέχρι τον Θεό. Το εξώφυλλο σπάνιας έκδοσης κειμένων του Πίκο ντέλα Μιράντολα. Το μοναδικό αυτό αντίτυπο βρίσκεται στη Βαλικελιανή Βιβλιοθήκη της Ρώμης.